बढ्यो कार्बन(CO2) उत्सर्जन, यो शताब्दीको अन्त्यसम्ममा तापक्रम ३.२ डिग्री बढ्ने खतरा

जलवायु परिवर्तनसँग जुध्ने विश्वव्यापी प्रयास साकारात्मक दिशामा नगएको वा त्यसको उपलब्धी जलवायु परिवर्तनको असर कम गर्ने तर्फ नदेखिएको संयुक्त राष्ट्रसंघले जनाएको छ ।

पछिल्लो अध्ययन अनुसार चार वर्षको अवधिमा पहिलोपटक कार्बनडाइअक्साइड उत्सर्जनको मात्रा बढेको देखिएको छ ।

इमिसन ग्याप रिपोर्टका अनुसार सन् २०१७ मा कार्बनडाइअक्साइडको उत्सर्जन त्यसअघिका चार वर्षको तुलनामा बढी रहेको देखिएको हो । यसको प्रमुख कारण आर्थिक उन्नतीका लागि गरिएका प्रयासहरु, जसका लागि वातावरणीय प्रभावको बेवास्ता गरिनु रहेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

विश्वव्यापी रुपमा सबै देशहरुले कार्बनडाइअक्साइड उत्सर्जनको मात्रा कम गर्ने प्रयास गरिरहेका बेला सन् २०१७ मा अघिल्ला केही वर्षको तुलनामा बढेको देखिएको हो ।

सन् २०१५ मा भएको पेरिस जलवायु सम्झौताले सन् २०२० सम्ममा कार्बन उत्सर्जन घटाउने भनी तय गरेका उद्देश्य पूरा गर्नका लागि पछिल्लो अवस्था चुनौतीपूर्ण देखिएको छ । तर यसले कार्बन उत्सर्जन कम गर्ने प्रयासलाई थप सघन बनाउनका लागि सचेत बनाएको छ ।

इमिसन ग्याप रिपोर्टले सन् २०२० का लागि तय गरिएको लक्ष्य सन् २०३० सम्म पनि पूरा गर्न मुश्किल देखाएको छ । पोल्याण्डमा आउँदो डिसेम्बर २ देखि १४ सम्म संयुक्त राष्ट्रसंघीय जलवायु सम्मेलन हुँदैछ । त्यसको पेरिफेरि पारेर प्रतिवेदन सार्वजनिक भएको हो ।

संयुक्त राष्ट्रसंघको वातावरणीय निकाय युएन इनभाएरोमेन्टले गएको ९ वर्षदेखि इमिसन ग्याप रिपोर्ट प्रकाशित गर्दै आएको छ । यसमा विश्वव्यापी रुपमा भइरहेको ग्रिनहाउस ग्यासको उत्सर्जनको अहिलेको अवस्था र भविष्यको पूर्वावस्थाको आँकलन गरिएको हुन्छ ।

विश्वव्यापी तापमान सुरक्षित अवस्थामा रहनका लागि हाम्रो पृथ्वीले बहन गर्न सक्ने ग्रिनहाउस ग्यास र त्यसको वास्तविक अवस्थाबारे प्रतिवेदनमा तुलनात्मक रुपमा उल्लेख गरिएको हुन्छ । जलवायु परिवर्तनको असर कम गर्नका लागि देशहरुले गरेको प्रतिबद्धता र त्यसको कार्यान्वयको अवस्थाको लेखाजोखा पनि प्रतिवदेनमा गरिएको हुन्छ ।

यो वर्षको प्रतिवेदनमा कार्बन उत्सर्जनको अहिलेको अवस्था र सुरक्षित अवस्थाका लागि हुनु पर्नेबिचमा फराकिलो अन्तर देखिएको छ ।

किन बढिरहेको छ उत्सर्जन ?

---

सन् २०१४ देखि २०१६ को बिचमा विश्वव्यापी रुपमा कार्बन उत्सर्जनको मात्रा लगभग स्थायी थियो वा उस्तै थियो, किनकी यो अवधिमा विश्वव्यापी आर्थिक गतिविधि र बृद्धि सुस्त गतिमा भएको थियो ।

तर सन् २०१७ मा कार्बन उत्सर्जन अघिल्ला वर्षको तुलनामा १.२ प्रतिशतले बढेको छ, किनकी जिडिपी पनि यो अवधिमा विश्वव्यापी रुपमा बढेको छ ।

कार्बन उत्सर्जनको बृद्धि कम मात्रै भएको देखिए पनि विश्वव्यापी रुपमा कम कम गर्नका लागि प्रयास भइरहँदा पनि बढ्नु चुनौतीपूर्ण र खतरायुक्त रहेको जलवायु परिवर्तनको क्षेत्रमा अध्ययन गरिरहेका वैज्ञानिकले बताएका छन् । यसले विश्वव्यापी तापमान बृद्धि १.५ डिग्रिसेल्सियसमा सीमित गर्ने प्रयासमा असर गर्ने देखिएको छ ।

तापमान बृद्धि अहिले तय गरिएको भन्दा तलको अवस्थामा राख्नका लागि सन् २०३० सम्ममा कार्बन उत्सर्जन अहिलेको भन्दा ५५ प्रतिशतले कम गर्नु पर्ने संयुक्त राष्ट्रसंघले जनाएको छ ।

सबै देशले तापमान बृद्धि १.५ डिग्रीमा सीमित गर्नका लागि भइरहेका प्रयासलाई अझ बढाउनु पर्ने विज्ञले बताएका छन् । अहिलेको अवस्था नै कायम रहे यो शताब्दीको अन्त्यसम्ममा विश्वको तापक्रम अहिलेको भन्दा ३.२ डिग्रीले बढ्नेछ ।

अर्जेन्टिना, अस्ट्रेलिया, क्यानडा, बेलायतसहितका युरोपेली देश, दक्षिण कोरिया, दक्षिण अफ्रिका र अमेरिका सन् २०३० का लागि तोकिएको लक्ष्य पूरा गर्ने बाटोमा गर्नुपर्ने प्रयासमा खरो उत्रिन नसकेको पनि प्रतिवेदनमा उल्लेख गरिएको छ ।