काठमाडाैँ – लेखक र समीक्षक गुरुङ सुशान्तको गैरआख्यान किताब ‘इतर समीक्षा’ को बिहीबार लोकार्पण गरिएकोे छ । १८ औं गणतन्त्र दिवस पारेर राजधानीको प्रज्ञा प्रतिष्ठानमा किताब लोकार्पण गरिएको हो । कार्यक्रममा वक्ताहरू खगेन्द्र संग्रौला, कुमार नगरकोटी, नवीन सुब्बा, उज्ज्वल प्रसाई र डा। दोभान राईले किताबमाथि टिप्पणी र समीक्षा गरेका थिए ।
कवि शकुन्तला जोशीले सञ्चालन गरेको कार्यक्रममा आख्यानकार कुमार नगरकोटीले जीवन–जगत्का दुःख, खुसी, सपना दर्शाउने दुईवटा कविता वाचन गरेका थिए । कविता वाचनपछि नगरकोटीले गैरआख्यान, आख्यान, नाटक र काव्यमाथि लेखिएको समीक्षा–किताब ‘इतर समीक्षा’ लाई सदीक्षा र शुभकामना दिए ।
लेखक खगेन्द्र संग्रौलाले ‘इतर समीक्षा’ समीक्षाको नयाँ आविष्कार भएको बताए । ‘केही समीक्षकले समीक्षा÷समालोचनाको बीउ जोगाए पनि त्यो अत्यन्तै कमजोर छ,’ संग्रौलाले भने, ‘लेख्ने कोही नभएका बेला प्रभावकारी र गुणस्तरिय समीक्षा लेख्ने दस्साहस गर्नु नै यो किताबको महत्वपूर्ण सुन्दर पक्ष हो ।’
‘दलन’, ‘नुमाफुङ’, ‘गाउँ आएको बाटो’ लगायत टेलिफिल्म÷फिल्मका निर्देशक नवीन सुब्बाले ‘इतर समीक्षा’ ले नेपाली ज्ञान निर्माणको क्षेत्रमा विगत एक दशकको नेपाली चित्र र चरित्र देखाएको बताए । ‘पुस्तकमै फिल्म समीक्षा पनि सुरु गरेकोमा लेखक गुरुङ सुशान्त धन्यवादका पात्र भएका छन्,’ उनले भने, ‘सिनेमालाई बौद्धिक वृत्तले हेर्ने दृष्टिकोण अझै परिवर्तन हुन सकेको छैन, तर कोसिस यो किताबले गरेको छ ।’ सुब्बाले नेपाली समीक्षा लेखनमा अभिव्यक्तिको भाषा निर्माण गर्न नसकेको बताए ।
समाजशास्त्री एवम् कम्प्युटर वैज्ञानिक दोभान राईले ‘इतर समीक्षा’ मा अधिकांश समीक्षा पहिचानको दृष्टिकोणबाट लेखिएको बताइन् । ‘यो किताबले नेपाली समाजको समीक्षा–लेखनको सग्लो तस्वीर देखाएको छ’, उनले भनिन् ।
लेखकरविश्लेषक उज्जवल प्रसाईंले ‘इतर समीक्षा’ नेपाली समीक्षा विधाको दस्तावेज भएर रहने बताए । ‘यो किताबले गुणस्तरीय समीक्षाको अभाव पूर्ति गरेको छ’, उनले भने, ‘किताब नेपाली साहित्यको अध्ययन–अनुसन्धानका लागि अनिवार्य पढ्नुपने, सानो सर्भेका रुपमा प्रकाशित भएको छ ।’
लेखक गुरुङ सुशान्तले पुस्तक पढ्ने लोभले आफू समीक्षक बनेको सुनाए । इन्डिगो इन्कले प्रकाशन गरेको किताब ‘इतर समीक्षा’ को मूल्य ६४९ रुपैयाँ रहेको छ ।
भर्खरै
लोकप्रिय
