जिका भाइरसकाे संक्रमणबाट कसरी बच्ने

काठमाडौँ – विश्व स्वास्थ्य संगठनले जिका भाइरस विश्वभर जनस्वास्थ्यका निम्ति खतरा भएको घोषणा गरिसकेको छ । जिका भाइरस सन १९४७ मा अफ्रिकाको जिका जंगलमा पत्ता लागेको थियो । अहिले यो संक्रमण १८ देशहरुमा फैलिएको छ ।

सरुवा रोग विषेशज्ञ डा. अनुप बास्तोलाका अनुसार जिका भाइरस एडीज लामखुट्टेको टोकाइबाट सर्ने गर्छ । एडीज लामखुट्टे रातिमा भन्दा दिनमा बढी सक्रिय हुने लामखुट्टे हो । यो लामखुट्टेले गर्मीयाममा डेङ्गु जस्ता रोग फैलाउने गर्दछ ।

यो रोगले नवजात शिशुको स्नायुमा असर गर्ने हुदा जन्मिने बच्चाको टाउको सानो आकारको र अर्धविकसित हुने पाइएको छ । यो टाउको सानो हुने मस्तिष्क सम्बन्धी रोगलाई ‘माइक्रोसेफाली’ भनिन्छ । आजसम्म यस रोगको कुनै उपचार पत्ता लागेको छैन ।

सरुवा रोग विशेषज्ञ डा. अनुप बास्तोला भन्छन्, ‘एडिज लामखुट्टेले संक्रमित व्यक्तिलाई टोकेर स्वस्थ व्यक्तिलाई टोक्दा यो रोग एकबाट अर्काेमा सर्ने गर्दछ । संक्रमित व्यक्तिको रगत लिने र दिने प्रकियाबाट पनि यो रोग सर्ने सम्भावना रहन्छ । संक्रमित गर्भवती महिलाबाट बच्चामा पनि यो रोग सर्न सक्छ।’

जिका भाइरसको संक्रमण पछिको लक्षण

• आँखा रातो हुने
• शरीरमा राता राता दागहरु देखिने
• मन्द ज्वरो आउने
• कमजोरी महसुस हुने
• टाउको दुख्ने
• मांसपेशी दुख्ने
• जोर्नी दुख्ने

रोकथामको उपाय

जिका भाइरसको रोकथाम भनेको नै लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्नु नै हो । लामखुट्टे बस्ने ठाँउ जस्तै पानी जमेको ठाँउ, झाडी, फोहोर, जस्ता स्थान हुन् । त्यसकारण घर वरिपरि पानी जम्ने ठाउँ पुर्नुपर्दछ, पानीलाई छोपेर राख्नुपर्दछ, पुराना टायर र खाली बोतल हटाउनुपर्दछ ।

घरमा झ्याल ढोका बन्द गर्ने, झुल टागेर सुत्ने गर्नुपर्दछ । एडीज लामखुट्टे रातमा भन्दा दिनमा बढी सक्रिय हुने भएकाले बाहिर जाँदा या घरमा बस्दा, सकेसम्म शरीरलाई ढाक्ने लुगा लगाउने गर्नुपर्छ ।