दाङ – तारा गाहा मगरको उमेर ४० वर्ष भयो । उनका चार छोरी र दुई छोरा छन् । छोरीको विवाह गरेर नातिना समेत देखिसकेकी छन् । सानै उमेरमा विवाह गरेकी तारा धेरै सन्तान जन्माउँदा अहिले थलिएकी छन् ।
‘महिनावारी हुँदा रक्तश्राव रोकिँदैन’, उनले भनिन्, ‘परिवार नियोजनको लागि सुई लगाएको थिए । त्यसले असर गर्यो कि? अहिले लगाउनै छाडे ।’
राप्ती गाउँपालिका वडा नम्बर ९ देविकोट, घोँसखोलाका महिला उमेर ढल्किँदा पनि सन्तान पाउन बाध्य छन् ।
दुई वर्ष अघि घोसखोला निवासी एक महिलाले ४० वर्षको उमेरमा घरमै बच्चा जन्माइन् । अत्यधिक रक्तश्रावका कारण उपचारका लागि ल्याउदै गर्दा आमाको मृत्यु भयो । एउटा बच्चाको उपचारको क्रममा अस्पतालमा मृत्यु भएको थियो भने अर्को बच्चालाई आफन्तले लगेका थिए ।
‘परिवार नियोजनको साधनहरु कम प्रयोग गर्ने गरिएको पाइयो । यस्तो हुँदा अनिच्छित गर्भधारण हुने हुन्छ’,राप्ती गाउँपालिकाका डाक्टर पुष्प भुसालले भने, ‘बिकट बस्तिहरुमा परिवार नियोजनको साधनको प्रयोग र उपयोगीता बारे बताउन जरुरी छ । कम उमेरमा बिवाह गर्ने, कम उमेरमै सन्तान जन्माउने दर यहाँ बढी छ ।’
जन्मान्तर कम्तीमा तीन वर्ष हुनुपर्ने हो तर, हरेक बर्ष बच्चा जन्माउने आमाहरु अझै छन् । यसरी बच्चा जन्माउदा आमा र बच्चा दुवैको स्वास्थ्य जोखिममा परिरहेको डाक्टर भुषालले बताए ।
भर्खरै
लोकप्रिय
