जनकपुरधाम – देश संघीयतामा गई सकेपछि २०७४ मा मुख्यमन्त्रीले शपथ लिएपछि प्रदेश २ मा प्रादेशिक सरकार कार्यान्वयनमा आएर काम थालेको दोस्रो वर्षमा प्रवेश गरिसकेको छ । ०७४ फागुन ३ गते संघीय समाजवादी फोरमको उपाध्यक्ष लालबाबु राउतले जनकपुर चुरोट फ्याक्ट्रि परिसरभित्र एक भव्य समारोहका बीच मुख्यमन्त्रीको शपथ लिएका थिए ।
राउतका साथै राष्ट्रिय जनता पार्टी (राजपा) नेपालका महामन्त्री जितेन्द्र सोनल भौतिक विकास मन्त्री र फोरमका विजय यादवले अर्थमन्त्रीको रुपमा शपथ लिए ।
मधेश आन्दोलनपछि कार्यान्वयनमा आएको प्रदेश सरकार एक वर्षको अवधि पार गरेर दोस्रो वर्षमा प्रवेश गरिसकेको छ । यहीक्रममा गत वर्ष २०७५ मा प्रदेश २ को केही घटनाहरु यस प्रकार छन् ।
प्रदेश सरकारको पहिलो बजेट
फागुनमा सरकार गठन भएको दुई महिनापछि प्रदेश सरकारले वैशाख ११ गते पहिलो पटक प्रदेशसभाबाट आफ्नो बजेट प्रस्तुत गरेको थियो ।
संघीय सरकारबाट प्राप्त अनुदानले प्रदेश सरकार तीन महिनाका लागि ल्याएको बजेटको आकार १ अर्ब २ करोड ५ लाख रुपैयाँको रहेको थियो । जसमध्ये चालुतर्फ ५६.६४ र पूँजीगत तर्फ ४६.३६ प्रतिशत रकम विनियोजन गरिएको थियो ।
प्रदेश सरकारको दोस्रो बजेट
प्रदेश सरकारे असार १ गते दोस्रो पटक आयव्ययको विवरण प्रस्तुत गरेको छ । संघीय सरकारबाट प्राप्त १६ अर्ब ९ करोड अनुदानसहित आन्तरिक आय स्रोतको अनुमान गर्दै प्रदेश सरकारले २९ अर्ब ७८ करोड ६९ लाखको बजेट प्रस्तुत ग¥यो । सरकारले ल्याएको नीति तथा कार्यक्रम सफलताको साथ पूरा गर्न आर्थिक वर्षको पहिलो दिनदेखि बजेट कार्यान्वयन गरिने बताईएको थियो ।
पहिलो पटक सदन अवरुद्ध
फोरम र राजपा सम्मलित प्रदेश सरकारलाई नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी(नेकपा)ले समर्थन गरेको थियो । सबैभन्दा ठूलो दल नेकपाले पनि सरकारलाई समर्थन दिएको भन्दै प्रमुख प्रतिपक्षी दलको मान्यता आफूहरुले पाउनु पर्ने भन्दै नेपाली कांग्रेस प्रदेशसभाको २४औं बैठक अवरुद्ध ग¥यो ।
कांग्रेसको अवरोधपछि प्रदेशसभा बैठक पहिलो पटक स्थगित भएको थियो । पछि सभामुखले कांग्रेसलाई प्र्रमुख प्रतिपक्षी दललाई मान्यता दिएपछि बैठक सञ्चालनमा आएको थियो ।
जनकपुरधाममा भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीको भ्रमण
वर्ष २०७५ को शुरुवातमै भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले पहिलो पटक जनकपुरको भ्रमण गरेका थिए । जुन भ्रमण देशमा मात्र न भई विश्वमा चर्चाको विषय बन्यो । जानकी मन्दिर दर्शन गर्न जनकपुर पुगेका भारतीय प्रम मोदीको उक्त भ्रमण राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरुको ध्यानाकर्षण गराएको थियो ।
मोदीलाई स्वागत गर्न प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली सहितको नेताहरु समेत जनकपुर आए । मोदीलाई स्थानीय रंगभूमि मैदानमा लाखौं जनताको सामुने नागरिक अभिनन्दन समेत गरिएको थियो ।
प्रदेशसभामा मुख्यमन्त्रीको आलोचना
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको जनकपुर भ्रमणपछि पहिलो पटक बसेको प्रदेशसभाको बैठकमा मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतको आलोचना भएको थियो ।
मूलतः नेपाली कांग्रेस र नेकपाका सांसदहरुले भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीकै अगाडी केन्द्रीय सरकारको विभेदको कारण प्रदेश २ पछाडि परेको अभिव्यक्ति दिएपछी कांग्रेस र नेकपाका सांसदहरुले प्रदेशको समस्या विदेशी अतिथि समक्ष राखेर मुख्यमन्त्रीले निरिहता प्रदर्शन गरेको भन्दै आलोचना गरेका थिए ।
प्रदेशसभाको पहिलो अधिवेशन अन्त्य
२०७४ माघ २१ गते देखी शुरु भएको प्रदेशसभाको पहिलो अधिवेशन जेष्ठ ३ गते अन्त भएको घोषणा गरिएको थियो ।
पहिलो अधिवेशनमा प्रदेशको स्थायी राजधानी र नामाकरण सम्बन्धी प्रस्ताव आउने अपेक्षा गरिएपनि प्रदेश सरकार अहिलेसम्म दुवै प्रस्ताव ल्याउन सकेको छैन । पहिलो अधिवेशनको क्रममा प्रदेशसभाको कूल २६ वटा बैठक बसेको थियो ।
मुख्यमन्त्रीको अमेरिका भ्रमणमा रोक
मधेशी एशोसिएसन इन अमेरिका नामक संस्था मई २५÷ २६ तारिखमा आयोजना गरेको कार्यक्रममा सहभागी हुन मुख्यमन्त्री राउतलाई अमेरिका जाने कार्यक्रम रहेको थियो ।
तर, संघीय सरकार राउतको अमेरिका भ्रमणलाई स्वीकृति प्रदान नगरेपछि उनको अमेरिका भ्रमण भएन भने संघीय सरकारको निकै आलोचना भएको थियो ।
यस्तै, प्रदेश २ का प्रमुख न्यायाधीवक्ता दीपेन्द्र झा राउतको अमेरिका भ्रमणमा लगाईएको रोक संघीय सरकारको निर्णय अपेक्षित नरहेको प्रतिक्रिया समेत दिएका थिए । उनले समाजिक सञ्जाल सहित विभिन्न सञ्चारकर्मीहरुसँग सो कुरा उल्लेख गरेका थिए ।
प्रदेश सरकारको सय दिने कार्ययोजना
जेष्ठ १० गते प्रदेश सरकारले सय दिन पुरा ग¥यो । प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली कांग्रेसका साथै सरकारलाई समर्थन गरेको नेकपाले समेत सरकारको सय दिन असफल भएपछि आलोचना गरे । सरकारको सयदिन भाषणमा मात्र सीमित रहेको भन्दै उनीहरुले यस अवधिमा सरकारले दुई वटा विधेयकबाहेक अन्य केही गर्न नसकेको बताए ।
नेकपाद्धारा समर्थन फिर्ता
तत्कालीन एमाले र माओवादी केन्द्र एकीकरण भएर नेकपा प्रदेश २ मा सबै भन्दा ठूलो दल बनेको छ । ठूलो दल भएर पनि सरकारलाई समर्थन गरेकोले उसले प्रमुख प्रतिपक्षी दलको मान्यता प्राप्त गर्न सकेको थिएन ।
सरकारको काम कारबाहीको कारण देखाउँदै जेष्ठ १३ गते सरकारलाई दिएको समर्थन नेकपाले फिर्ता लियो । नेकपाले समर्थन फिर्ता लिएपनि गणितीय हिसाबले सरकारलाई कुनै किसिमको प्रभाव परेन ।
सरकारको कामकारबाहीबाट असन्तुष्टि जनाउँदै समर्थन फिर्ता लिएको बताएपछि प्रमुख प्रतिपक्षी दलको मान्यता पाउन नेकपाले यस्तो कदम उठाएको विश्लेषण समेत गरिएको थियो ।
आफ्नै दलको सांसदलाई झापड, मन्त्री सचीव झापडकाण्ड रह्यो ‘फेमस’
जेष्ठ २३ गते प्रदेशसभाको बैठक सम्पत्र भए लगतै नेकपाका सांसदहरु संसदीय दलको कार्यालय पुग्नु प¥यो ।
संसदीय दलको कार्यालयभित्र तत्कालीन एमालेको समानुपातिक सांसद मञ्जु यादवले धनुषा १ (क) बाट निर्वाचित सांसद किशोरी साहलाई थप्पड प्रहार गरेको खबरले चर्चा पाएको थियो ।
यस्तै, प्रदेशका अर्थमन्त्री विजय यादवले वनमन्त्रालयका सचिव विद्यानाथ झालाई झापड् प्रहार गर्दा प्रदेशको माहोल नै तातियो । मन्त्रीको झापडले सचिव बेहोस भएपछि अस्पतालमा भर्ना हुनु पर्ने अवस्था आएको थियो र उनी केहीदिन अस्पतालमा बसे भने मन्त्रीलाई कारवाही हुने कुरा बाहिर आउँदा आउँदै बीच बाटौमै हरायो ।
सरकारको नीति तथा कार्यक्रम
प्रदेश सरकार आर्थिक वर्ष २०७५÷७६ को लागी आफ्नो नीति तथा कार्यक्रम सार्वजनिक गरेको छ । प्रदेश प्रमुख रत्नेश्वरलाल कायस्थ प्रदेशसभामा सम्बोधन गर्दै सार्वजनिक गरेको सरकारको नीति तथा कार्यक्रममा समावेश गरिएको ‘हर खेत मे पानी, हर हाथ मे नोकरी’ श्लोगनले व्यापक चर्चा पाएको थियो । यता, प्रदेश सरकारले घोषणा गरेको नीति तथा कार्यक्रम कतिसम्म सफल रह्यो भने विश्लेषण हुन अझै बाँकी छ ।
प्रधानमन्त्री ओलीको प्रदेशसभामा सम्बोधन
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली भदौ २ गते प्रदेशसभामा सम्बोधन गरेका थिए । मोदी भ्रमण पछि प्रम ओलीको यो दोस्रो जनकपुर भ्रमण रहेको थियो ।
प्रदेशसभामा सम्बोधनको क्रममा ओली मलेठ घटना बारे चर्चा गरेका थिए । यस विषयमा ओलीले प्रदेशसभामा झुठो बोलेको भन्दै ठूलो आलोचना भएको थियो ।
जनकपुर–पटना बस सेवा
धार्मिक पर्यटक ल्याउने उद्देश्यले जनकपुर र विहारको पटनाबीच औपचारिक रुपमा बस सेवा सञ्चालन भयो ।
विहारको मुख्यमन्त्री नितिश कुमारले २७ गते भदौमा पटनाबाट बसको शुभारम्भ गरे भने जनकपुरबाट मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतले भदौ ३० गते बस सेवाको औपचारिक शुरुवात गरेका थिए ।
बस सेवा सञ्चालन भएको केही दिनमै बन्द भएपनि अहिले दुवै देशबीच दैनिक चार वटा बस सञ्चालनमा रहेको छ ।
भर्खरै
लोकप्रिय
