काठमाडाैँ – हाल अमेरिकाको न्यू हेम्प्सरमा बस्दै आएका शेखर ढुंगेल वि.सं २०१८ मा भक्तपुरको कटुन्जेमा जन्मिएका हुन् । आफ्नो व्यवसायिक जीवनसँगै लेखनमा सक्रिय रहेका उनले कविता, कथा, गीत, यात्रा संस्मरण, निबन्धसहितका विधामा कलम चलाउने गर्छन् ।
विगत २५ वर्षदेखि अमेरिका बस्दै आएका ढुंगेलसँग देश सञ्चारले पढ्ने बानी बारे कुराकानी गरेका छौँ ।
१) अहिले कुन पुस्तक पढ्दै हुनुहुन्छ ?
हालै खुशी पढेँ । दसैँका बेला किनेको पुस्तक थियो । रमाइलो लाग्यो । जीवनका अनुभूति र त्यसलाई खुशीसँग जोडेर लेखिएको रहेछ, राम्रो लाग्यो ।
२) कुन समयमा पढ्नु हुन्छ ?
पढ्नका लागि यो नै समय चाहिन्छ भन्ने छैन । प्राय गरी बेलुकाको समयमा अध्ययन गर्ने गर्छु । दिनभरि काम गरेर फर्किएपछि मन परेका पुस्तक पढेर समय बिताउनु राम्रो लाग्छ । लेख्नका लागि पनि बेलुकाकै समय बढी प्रयोग हुन्छ । तर फुर्सद मिलेमा जुन बेला पनि पढ्न मन लाग्छ ।
३) कस्तो खालको पुस्तक/लेख मन पर्छ ?
जीवनका अनुभूतिहरुसँगै सबै कुरा फेरिँदै जान्छन् । अचेल जीवन दर्शन र नैतिक आदर्श या त्यससँग जोडिएका पुस्तक बढी रुचिकर लाग्न थालेका छन् । यस्ता पुस्तकको जीवनको अर्थ र आदर्शलाई चिन्न या कायम गर्न सहयोग गर्ने रहेछ । लेखनमा पनि यस्ता पुस्तकले सहयोग गर्छन् ।
४) मन पर्ने लेखक को हुनुहुन्छ ?
ठ्याक्कै यो लेखक नै मन पर्छ भन्ने छैन । राम्रा पुस्तक सबै मन पर्छ । अर्थात राम्रा पुस्तक लेख्ने सबै लेखक राम्रा लाग्छन् । म चाहिँ विशेष गरेर नाम चलेका वा चर्चामा आएका लेखकका पुस्तक भन्दा ओझेलमा परेका लेखकका पुस्तक खोजेर पढ्ने गर्छु ।
उनीहरुका पुस्तकमा माटोको सुगन्ध हुन्छ, भोगेका समस्याहरुको सजीव कथन पाइन्छ । बिपी कोइराला, बालकृष्ण समसहितका पुस्तक मलाई ज्यादा मन परेका हुन् ।
५) पढ्ने वातावरण कसरी बन्यो ? प्रेरणा कसरी मिल्थ्यो ?
किशोरावस्थादेखि नै पुस्तक पढ्ने गरेको हो । त्यो बेलाको रोजाइ फरक हुन्थ्यो । अनुभूतिहरुले निखार्दै लगेपछि पुस्तक छनौटमा पनि विविधता आयो । युवा अवस्थामा माक्र्सका किताब पढियो । उपन्यासहरु पढियो । ती सबै पुस्तक अध्ययनका लागि अन्तरआत्माको बोली र अन्तरज्ञानले नै पढ्ने वातावरण बनायो र प्रेरणा पनि दियो । अहिलेसम्म पनि त्यसैले काम गरेको छ ।
६) पढेको कुनै लेख, कथा तथा उपन्यास आफ्नै जीवनमा मेल खाएको जस्तो लागेको छ?
व्यक्ति अनुसार अनुभूति भिन्न हुन्छन् । रहर, सपना र चाहनाहरु फरक हुन्छन् । त्यसले गर्दा पूरै पुस्तकको परिवेश आफ्नो जीवनसँग मिल्ने शायदै होला । तर पुस्तकका केही अंश वा परिघटनाहरु मेल खान सक्छन् । या आफ्नो जस्तै लाग्न सक्छ । त्यस्तो भएको छ ।
गज्जबको कुरा, मेरो जीवनमा अहिलेसम्म पढेका पुस्तकहरु ठ्याक्कै मेल खाएको छैन । तर मैले लेखेको परिवर्तनका लागि विवेकशीलता भन्ने पुस्तक बलिउड चलचित्र बजरंगी भाइजानसँग मेल खाएको छ । मैले ६ वर्ष लगाएर सन् २०१३ मा पूरा गरेको पुस्तकको भाव र चलचित्रको भाव मिल्दा खुशी पनि लाग्यो ।
७) मन परेको किताब कुन हो ?
हाल पढेको खुशी मन पर्यो । जीवन दर्शन र नैतिक ज्ञान तथा आर्दकका पुस्तकहरु मन पर्छ । जीवनका केही अनुभवपछि पुस्तकहरुको स्वाद पनि फरक हुन्छ । वयश्क हुँदा पढेका पुस्तकहरुको अहिले पढ्दा भिन्न लाग्छ ।
८) पुस्तक दोहोर्याएर पढ्ने बानी छ ?
खासमा पुस्तक दोहोर्याएर पढ्ने मेरो बानी त्यति छैन । पढेको पुस्तक त पढियो अब नयाँ पढौँ जस्तो लाग्छ ।
९) पढ्नै पर्ने पुस्तक ?
पुस्तक पढ्नु व्यक्तिको रुची र अन्तरआत्माको कुरा हो । हरेक एकको व्यक्तिगत अनुभव र रुची फरक हुन्छ । पुस्तकको रोजाई पनि त्यस्तै हुन्छ । तर दर्शन र नैतिक आदर्शका पुस्तक पढ्दा राम्रो जस्तो लाग्छ । यस्तो भएमा देश राम्रो हुने थियो, नागरिकहरुमा आत्मजिम्मेवारी बोध हुने थियो ।
१०) पढ्ने वातावरण कस्तो हुनुपर्छ ?
यसका लागि पुस्तकको उपलब्धता पहिलो शर्त भयो । त्यसपछि व्यक्तिहरुमा अभिरुची बढ्नु पर्यो । व्यक्तिका रुचीहरुलाई सम्मान गर्ने खालको पारिवारिक तथा समाजिक वातावरण बनाउन सके अध्ययन संस्कृति राम्रो बन्ने थियो ।
भर्खरै
लोकप्रिय
