लुम्बिनी, बुद्धको जन्मभूमि । यो ठाउँ प्रदेश ५ को रुपन्देही जिल्लाको लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिकामा पर्छ ।
इशापूर्व ६२३ मा लुम्बिनी बगैँचामा महारानी मायादेवीका कोखबाट सिद्धार्थ गौतम जन्मिएका थिए । कपिलवस्तुको तिलौराकोटमा रहेको दरबारबाट माइती देवदह जाँदै गर्दा लुम्बिनी बगैँचामा मायादेवीले सिद्धार्थलाई जन्म दिएकी थिइन् ।
त्यही बगैँचामा इशापूर्व २४९ मा मौर्य सम्राट अशोकले भ्रमण गरे र आफू बुद्धजन्मस्थल लुम्बिनी आएको अभिलेख स्तम्भमा कुँदाएका थिए ।
बुद्ध जन्मेको प्रमाणका रूपमा फेला परेको अशोक स्तम्भको १९८९ मा उत्खनन् गरी पूर्णभाग सतहमा ल्याइएको थियो ।
अहिले लुम्बिनी संसारभरिका बौद्धमार्गी लगायत शान्तिप्रेमी सबै मानिसहरूबिच विश्वशान्तिको मुहानका रूपमा प्रसिद्ध छ । सन् १९९७ देखि यो स्थल विश्व सम्पदा सूचिमा समेत सूचिकृत छ ।
लुम्बिनीको विकास र संरक्षणका लागि संयुक्त राष्ट्रसंघका तत्कालीन महासचिव उ थान्तले सन् १९६७ मा लुम्बिनीको भ्रमण गर्दै गुरुयोजना बनाउन जापानी वास्तुकलाविद प्रोफेसर केन्जो टांगेलाई लगाएका थिए ।
सोही गुरुयोजनाअनुरुप संरचनाहरु निर्माण हुँदैजाँदा अहिले लुम्बिनी थप सुन्दर बन्दै गएको छ । केही संरचनाहरु निर्माण सम्पन्न भएका छन् भने केही निर्माणकै क्रममा रहेका छन् । गुरुयोजनाको बाँकी काम पूरा गर्न अरु ६ अर्ब रुपैयाँ लाग्ने लुम्बिनी विकास कोषका निमित्त सदस्य सचिव सरोज भट्टराई बताउँछन् ।
गुरुयोजनाको करिब ८० प्रतिशत काम सकिँदा लुम्बिनी थप मनमोहक बनेको छ । रातिको समयमा मायादेवी मन्दिर, शान्तिदीप, बेवीबुद्ध, केन्द्रीय नहरमा बालिने आकर्षक बत्तीका कारण लुम्बिनी रमणीय बन्दै गएको छ ।
देश सञ्चारका सी पी खनालले रातिको समयमा देखिने लुम्बिनीको मोहकता केही तस्बिरमा समेटेका छन्।
भर्खरै
लोकप्रिय
