रेबिजका लक्षण र जोगिने उपायहरु

काठमाडौँ – रेबिज रोगबाट बच्ने उपायबारे सचेतना फैलाउने उद्देश्यसहित शनिबार विश्व दिवस मनाईँदैछ । रेबिज विरुद्धको खोप विकास गरेका फ्रान्सेली रसायनशास्त्री तथा माइक्रोबायोलोजिस्ट लूयस पास्टरको निधन भएको दिनको स्मृतिमा रहेक वर्ष सेप्टेम्बर २८ मा यो दिवस मनाउने गरिन्छ ।

विश्वमा हरेक वर्ष करिब ६० हजार मानिसको ज्यान जाने गरेको विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) ले जनाएको छ । रेबिजका कारण ज्यान गुमाउनेमा आधा भन्दा बढी बालबालिका रहने गरेका छन् । विश्वमा हुने रेबिजको समस्या मध्ये ९५ प्रतिशत एसिया र अफ्रिकामा हुने गरेको छ ।

रेबिज लिसा नामको स्नायु नसामा प्रभाव पार्ने आर एन ए भाइरसका कारणले हुने रोग हो ।

यो रोग संक्रमित जनावरको र्‍यालबाट घाउको बाटो हुँदै शरीरभित्र छिरेर स्नायु नशाको माध्यमले मस्तिष्कसम्म पुग्ने गर्छ ।

शरीरमा भाइरस पसेपछि देखिने लक्षण

• ज्वरो आउने
• घाउ भएको स्थानमा दुख्ने
• भम्झमाउने, घोचे, पोले जस्तो हुने
• भाइरस मस्तिष्क सम्म पुगे पछि मस्तिष्क तथा स्नायुहरु सुनिने
• प्रभावित व्यक्तिको क्रियाकलापहरु र व्यवहारमा परिर्वतन आउने
• पानी देखि डराउने
• हावाको चालबाट तर्सिने

सामान्यतया रेविज भएका बिरामी हावा पानीसँग डराउने, खान असहज मान्ने गर्छन भने कतिपय बिरामीको हात खुट्टा राम्रोसँग नचल्ने लक्ष्णहरु देखिन्छन् ।

रेविजबाट बच्न के गर्ने?

• घरपालुवा जनावरलाई जथाभावी बाटोमा नछोड्ने ।
• घरपालुवा जनावरलाई रेबिज विरुद्धको खोप लगाउने ।
• त्यस्ता जनावरले टोेकेपछि साबुनपानीले कम्तीमा १५ मिनेट धुने र प्राथमिक उपचार गरी अस्पताल जाने ।
• रेविज बिरुद्धको खोप लगाउने ।
• कुकुरलाई नजिस्क्याउने । उसले खाना खाइरहेको र बच्चालाई दूध चुसाइरहेका बेला नचलाउने ।
• कुकुरसँग कहिल्यै आँखा जुधाउनु हुँदैन ।
• टोकेपछि १० दिनमा कुकुर मरेमा त्यो रेबिज नै हुने गरेकाले त्यसबारे सचेत हुने ।