एचआइभी विरुद्धको खोपको खोजीमा गम्भीर धक्का

एचआइभी विरुद्धको खोपको अपेक्षा धराशायी भएको छ । दक्षिण अफ्रिकाका व्यक्तिमा गरिएको खोपको परीक्षणको नतिजा सकारात्मक नआएपछि एचआइभीविरुद्धको खोपको अपेक्षा कमजोर बनेको हो ।

एड्सको अवस्थामा पुर्‍याउने एचआइभी भाइरसलाई रोक्ने ठानिएको एचआइभीएनची ७०२ खोपको नतिजा अपेक्षाकृत नआएको हो ।

यसपछि अमेरिकाको नेशनल इन्स्टिच्युड अफ हेल्थले सो खोपको परीक्षण रोकेको छ । पाँच हजार भन्दा बढी व्यक्तिमा गरिएको परीक्षणमा खोपले एचआइभीको संक्रमण रोक्न नसकेको हो । अनुसन्धानकर्ताले परीक्षणको नतिजाले अति निराश बनाएको बताएका छन् ।

तर एचआइभीको संक्रमण रोक्ने खोपको खोजी जारी रहने उनीहरुले बताएका छन् । एचआइभी विरुद्ध परीक्षण गरिएको सो खोपमा एचआइभी भाइरस नहुने भएकाले परीक्षणका क्रममा दिइएका व्यक्तिमा त्यसकै कारण संक्रमण हुने जोखिम नरहेको अनुसन्धानकर्ताले बताएका छन् ।

के थियो खोप?

ज्याब नाम गरेको यो खोप एचआइभी विरुद्धको पहिलो त्यो खोप थियो, जसले एचआइभी भारसको संक्रमण रोक्ने पक्षमा सकारात्मक संकेत देखाएको थियो । थाइल्याण्डमा गरिएको आरभी १४४ क्लिनिकल ट्रायलमा यसले सकारात्मक संकेत दिएको थियो ।

एचआइभी भाइरसका विभिन्न स्वरुपहरु छन्, परीक्षण गरिएको खोप दक्षिण अफ्रिकामा सक्रिय रहेको एचआइभीको उपसमूहविरुद्ध लड्न मिल्ने खालको थियो । विश्वमा सबैभन्दा बढी एचआइभी संक्रमण दर रहेको क्षेत्रमा पर्छ दक्षिण अफ्रिका ।

ज्याब खोपमा ठूलो अपेक्षा थियो कि यसले एचआइभीको संक्रमण रोक्न सहयोग गर्छ भन्ने । दक्षिण अफ्रिकामा सफल भएमा यसलाई एचआइभीका अरु उपसमूहहरुका लागि पनि काम गर्ने बनाएर विश्वका विभिन्न क्षेत्रमा लागु गर्ने योजना थियो । तर यसको असफलतासँगै सो योजनामा तत्कालका लागि ब्रेक लागेको छ ।

परीक्षणमा के भयो?

स्वतन्त्र रुपमा स्वतस्फूर्त आएका व्यक्तिहरुलाई खोप वा प्लेसबो इन्जेक्सन दिइएको थियो परीक्षणको क्रममा । सुरुवाति चरणको तथ्यांकमा खोप लिएका मध्ये १२९ जनामा एचआइभी संक्रमण भएको पाइयो । यस्तै ज्याबको परीक्षण संस्करण प्रदान गरिएका १२३ जनामा एचआइभी संक्रमण पाइएको थियो ।

अमेरिकाको नेशनल इन्स्टिच्युड अफ हेल्थ (एनआइएच) का डा. एन्थोनी फाउकीले भने, ‘विश्वव्यापी रुपमा कायम रहेको एचआइभी संक्रमणको महामारी रोक्नका लागि खोप अत्यावश्यक छ । यो खोपले काम गर्ने छ भन्ने अपेक्षा थियो । अफसोच, यसले काम गरेन ।’

एचआइभीविरुद्धको प्रभावकारी खोपका लागि खोजी जारी रहने र अझै आफूहरुलाई त्यसमा विश्वास रहेको उनले बताएका छन् ।

एचआइभी कसरी रोक्न सकिन्छ?

प्री–एक्सपोजर प्रोफिल्याक्सिस (प्रेप्प) नामक औषधिबाट गरिने उपचार एचआइभी संक्रमण रोक्नका लागि प्रभावकारी देखिएको छ । तर यो औषधि खोप जस्तो छैन, यो औषधि दैनिक रुपमा सेवन गर्नु पर्छ ।

यो औषधि उपलब्ध नभएको देशमा एचआइभीबाट जोगिने एक मात्र भरपर्दो उपाय भनेको यौनसम्पर्कका बेला कण्डमको प्रयोग गर्नु नै हो ।

एन्टी–रेट्रोभाइरल उपचार पद्धतिले एचआइभी संक्रमितको जीवनकाल स्वस्थ र लामो बनाउन सहयोग गर्दै आएको छ ।

(यो सामग्री बिबिसीबाट साभार गरिएको हो।)