काठमाडाैँ – आगामी मंसिर ४ गतेका लागि तय भएकाे प्रदेश तथा प्रतिनिधिसभाकाे निर्वाचन नजिकिँदै गर्दा विभिन्न राजनीतिक दल तथा उम्मेदवारहरू प्रचार-प्रसारमा व्यस्त छन् ।
राजनीतिक दल र उम्मेदवारले आफ्ना प्रतिबद्धता र एजेन्डा प्रचारप्रसार गर्ने सन्दर्भमा निर्वाचन आयोगले दल र उम्मेदवारले छुट्टाछुट्टै विज्ञापन गर्न पाउने प्रावधान आचारसंहितामा राखेको छ ।
आयाेगले जारी गरेकाे सूचनाका आधारमा उम्मेदवारले आफ्नो घोषणापत्र र प्रतिबद्धता मतदातासम्म पुर्याउन निजी सञ्चारमाध्यमबाट विज्ञापन गर्न पाउने भएका छन् ।
दल र उम्मेदवारले हरेक दिन निजी सञ्चारमाध्यममार्फत आफ्ना प्रतिबद्धता र एजेन्डा प्रचारप्रसार गर्न सक्नेछन् ।
उम्मेदवारहरू अब प्रचारमा जान सक्छन् तर आचारसंहिताअनुसार उम्मेदवारको अन्तिम नामावली प्रकाशन भएपछि मतदान हुनेभन्दा १७ दिनअघिदेखि मात्रै निर्वाचन प्रचारका लागि जुलुस, आमसभा, कोणसभा र सञ्चारमाध्यमबाट कुनै प्रकारको सामग्री प्रकाशन, प्रसारण र घरदैलो कार्यक्रम गर्न पाउनेछन् ।
मतदान हुने दिनको ४८ घण्टाअघिदेखि राजनीतिक दलका पदाधिकारी, उम्मेदवार र दलको भ्रातृ संगठनले कुनै पनि माध्यमबाट मत माग्न र प्रचारप्रसार गर्न पाइँदैन । सामाजिक सञ्जाल, अनलाइन, छापा वा अन्य कुनै माध्यमबाट राजनीतिक दल वा उम्मेदवारको पक्ष-विपक्षमा सामग्री प्रचारप्रसार गर्न नपाइने आचारसंहितामा व्यवस्था छ । आयोगले जारी गरेको आचारसंहिताअनुसार उम्मेदवारले हरेक दिन ७/७ इञ्च (करिब ८० सीसी) बराबरको विज्ञापन छाप्न पाउनेछन् ।
आचारसंहिताको दफा १५ मा सञ्चारमाध्यमको प्रयोगसम्बन्धी व्यवस्था राखिएको छ । यो दफामा राजनीतिक दल, उम्मेदवार तथा दलका भ्रातृ संगठनले प्रचारप्रसारमा सञ्चारमाध्यमको प्रयोग गर्न सक्ने व्यवस्था राखिएको छ । दफा १५ (ख) मा भनिएको छ, ‘राजनीतिक दलले निजी क्षेत्रका पत्रपत्रिकाबाट प्रचारप्रसार गर्दा प्रत्येक दिन बढीमा ७/७ इञ्चसम्मको आधारमा प्रचार सामग्री छपाउन सक्नेछ ।’
उम्मेदवारले पनि पत्रिकामार्फत आफ्नो प्रचार गर्न सक्नेछन् । आचारसंहिताको दफा १५ (च) मा भनिएको छ, ‘पहिलो हुने निर्वाचन प्रणालीबमोजिम प्रतिनिधिसभा सदस्य वा स्थानीय तह सदस्य पदको निर्वाचनमा भाग लिने उम्मेदवारले पत्रपत्रिकाको माध्यमबाट निर्वाचन प्रचारप्रसार गर्दा प्रत्येक दिन बढीमा ७/७ इञ्चसम्मको आधारमा प्रचार सामग्री छपाउन सक्नेछ ।’ एउटा उम्मेदवारले एकै दिन एकभन्दा बढी पत्रिकामा विज्ञापन गर्न भने पाउने छैन ।
दल र उम्मेदवारले पत्रिकाबाहेक रेडियो, टेलिभिजनको माध्यमबाट पनि प्रचारप्रसार गर्न सक्नेछन् । आचारसंहिताअनुसार राजनीतिक दलले निजी क्षेत्रको टेलिभिजन, एफएममार्फत निर्वाचन प्रचारप्रसार गर्दा कम्तीमा एक घण्टाको अन्तरालमा चौबीस घण्टामा बढीमा चार पटक र एक पटकमा बढीमा मिनेटसम्मको विज्ञापन गर्न पाउनेछन् ।
त्यस्तै, प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाका उम्मेदवारले रेडियो, टीभीबाट प्रचारप्रसार गर्दा कम्तीमा एक घण्टाको अन्तरालमा चौबीस घण्टामा बढीमा तीन पटक र एक पटकमा बढीमा एक मिनेटसम्मको विज्ञापन गर्न पाउनेछन् ।
निर्वाचन आयोगले प्रतिनिधिसभाका उम्मेदवारले न्यूनतम २५ देखि बढीमा ३३ लाख रुपैयाँसम्म खर्च गर्न पाउने सीमा तोकेको छ । ‘प्रचारप्रसारमा जति गर्ने हो, यही खर्चको सीमाभित्र रहनुपर्छ,’ भट्टराईले भने । प्रदेशसभाका उम्मेदवारले १५ देखि २३ लाखसम्म निर्वाचनमा खर्च गर्न पाउने सीमा तोकिएको छ ।
उम्मेदवारले निर्वाचन प्रयोजनका लागि ७५ ग्रामसम्मको कागजमा ३ सय वर्ग इञ्चसम्म क्षेत्रफल भएको आधारमा एउटै रंगको पर्चा मात्रै छाप्न पाउँछन् । त्यस्तै उम्मेदवार वा दलको कार्यालयमा साइनबोर्ड तथा कपडामा बनाइएको ३/४ फिटको दलको झन्डा र चिह्नबाहेक अन्य सामग्री राख्न नपाउने आचारसंहितामा उल्लेख छ ।
आमसभामा र घरदैलोमा १० वटा झन्डा मात्रै बोक्न पाउनेछ । यस्तो कार्यक्रममा २५ जनामा सीमित हुनुपर्ने व्यवस्था राखिएको छ । बाजा, झाँकी प्रदर्शनमा पनि रोक लगाइएको छ । अनलाइन, टीभी स्क्रोलिङ, सपिङ मलमा डिस्प्ले, कल सेन्टर सञ्चालन, बैंकका एटीएम काउन्टरमा सन्देश वा सडक नाटकको माध्यमबाट पनि दल र उम्मेदवारले प्रचारप्रसार गर्न नपाउने प्रावधान राखिएको छ । राजनीतिक दल र उम्मेदवारको बढीमा एउटा आधिकारिक निजी वेबपेजमा प्रसारप्रसार राख्न भने पाउने व्यवस्था आचारसंहितामा राखिएको छ ।
दलले झन्डा र चुनाव चिह्नको तोरण बनाएर सार्वजनिक स्थलमा प्रदर्शन गर्नसमेत रोक लगाएको छ । भित्तेलेखन, सवारीको प्रयोग गरेर र्याली गर्नसमेत नपाइने व्यवस्था आचारसंहितामा राखिएको छ ।
मंसिर ४ गतेकाे लागि तय भएकाे दुवै तहकाे निर्वाचनका लागि उम्मेदवारले यही असाेज २३ गते उम्मेदवारी दर्ता गराइसकेका छन् । दर्ता गराएका कतिपय उम्मेदवारले उम्मेदवारी फिर्ता समेत गरेका छन् भने कतिकाे उम्मेदवारी खारेज समेत भएकाे छ ।
मुख्य निर्वाचन अधिकृत र निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयले उम्मेदवारहरूलाई बुधबार निर्वाचन चिह्न प्रदान गरिसकेको छ ।
याे पनि पढ्नुहाेस्:
भर्खरै
लोकप्रिय
